Scheda
Autore - Opera
Cicero
Cato maior de senectute*
Accessus
Gasparino Barzizza
Circa hunc auctorem VII sunt consideranda: intentio auctoris, utilitas operis ad quem scribit, qua de causa scribat, quo genere sermonis utatur, cui parti philosophie supponatur, qui sit libri titulus. Intentio itaque sua est instruere de vera amicicia et hoc facit docendo eius ortum, perseverantiam et progressum. Duas etates esse legimus quas distinguunt per quedam attributa comendabilia et quedam vituperabilia
Item quod probat et improbat et extra sua ponit titulus est talis: Marcii Tulii Ciceronis liber de senectute incipit.
Accessus
Vita
Vita
Esegesi - Glosse
Esegesi - Glosse
Esegesi - Commento
Gasparino Barzizza
O Tite: prohemium istud V capitulis absolvitur in quorum pro aloquitur cum cuius rogatu hoc opus incepit
accipit comeatum quia finem operi positurus.
Esegesi - Commento
Manoscritto
Napoli
Biblioteca Nazionale
V C 11
carta
ff. 32v: accessus; ff. 33r-41v: commento
sec. XV
Italia
A. Iani Parrhasii et Amicorum Venetie emptus aureorum senis (f. Iv)
Cicero, Synonima (ff. 1r-14r). Incipit: Cicero Lucio Venturio suo salutem. Collegi ea que pluribus modis dicerentur quorum uberior promptiorque. Explicit: Vitare] Operitur, prestolatur, expectat, dustinet. Explicit liber Tulli e sinonimis die Mercurii, secunda indictionis Augusti 1460.
Glossario latino-veneto (ff. 14v-16r). Incipit: hec trica, ce, latreza; hec albuga, ce, lo biancho de lochio. Explicit: hic et hinc archimandrita, te, idest princeps omnium; nam andros ovis dicitur et per translationem archiepi (ff. 14v-16r)
Antonio Loschi, Lamentatio domini Iohannis Galeacii ducis primi Mediolani (ff. 17rv). Incipit: Cum ducis anguigeri variis divisa sepulcris/ membra cubent, sic iussit enim; nam viscera servat. Explicit: Mille quatercentum atque duos cum duceret annos/ sol hunc atra dies septembris trina perhemit. Explicit lamentatio sive planctus illustrissimi principis domini Iohannis Galeacii ducis primi Mediolani per Luscum Vicentinum poetam.
Gasparino Barzizza, Ortographia (ff. 19r-21v)
Commento a Cicero, De amicitia (ff. 23r-32r)
Massime e versi sulle donne (ff. 41v-42v): Mulier mala aliam iuvat in maliciis; Epistula beate Virginis Marie beato Ignatio; Mulier dificile custoditur; Mulier mediatrix aliam ad peccandum induat; Cantus proprius multos decipit quia credunt bene cantare et pessime cantant; Mulier mala decipit amicum suum; Anna solet dici tres concepisse marias/ quas genuere viri Ioachin Cicophas Salamone (inc.); ferre contumelias odientem diligere/ marturium est in oculta cogitatione
Sul computo dei giorni (ff. 43v-44r): Si ius velle scire quot dies habet unusquisque mensis, collige ex hiis versibus (inc.)
Commento ad Ovidio (ff. 46r-47r)
Glossario latino-veneto (ff. 14v-16r). Incipit: hec trica, ce, latreza; hec albuga, ce, lo biancho de lochio. Explicit: hic et hinc archimandrita, te, idest princeps omnium; nam andros ovis dicitur et per translationem archiepi (ff. 14v-16r)
Antonio Loschi, Lamentatio domini Iohannis Galeacii ducis primi Mediolani (ff. 17rv). Incipit: Cum ducis anguigeri variis divisa sepulcris/ membra cubent, sic iussit enim; nam viscera servat. Explicit: Mille quatercentum atque duos cum duceret annos/ sol hunc atra dies septembris trina perhemit. Explicit lamentatio sive planctus illustrissimi principis domini Iohannis Galeacii ducis primi Mediolani per Luscum Vicentinum poetam.
Gasparino Barzizza, Ortographia (ff. 19r-21v)
Commento a Cicero, De amicitia (ff. 23r-32r)
Massime e versi sulle donne (ff. 41v-42v): Mulier mala aliam iuvat in maliciis; Epistula beate Virginis Marie beato Ignatio; Mulier dificile custoditur; Mulier mediatrix aliam ad peccandum induat; Cantus proprius multos decipit quia credunt bene cantare et pessime cantant; Mulier mala decipit amicum suum; Anna solet dici tres concepisse marias/ quas genuere viri Ioachin Cicophas Salamone (inc.); ferre contumelias odientem diligere/ marturium est in oculta cogitatione
Sul computo dei giorni (ff. 43v-44r): Si ius velle scire quot dies habet unusquisque mensis, collige ex hiis versibus (inc.)
Commento ad Ovidio (ff. 46r-47r)
Visione Diretta
L. Ciccone 21/ II/ 2007
f. 46r: Eternum vero sine principio, sine fine/ perpetuum cui principium sed fine carebit.